Malpraktis ve Hekimin Hukuki Sorumluluğu
Antalya AS Hukuk & Danışmanlık Bürosu olarak, Avukat Ayşenur Kocabaş ve Avukat Sena Demircan liderliğinde, sağlık hukukunun önemli bir dalı olan malpraktis ve hekimlerin hukuki sorumluluğu konularında siz değerli müvekkillerimizi bilgilendirmeyi amaçlıyoruz. Bu makalede, tıbbi hatalardan kaynaklanan hukuki süreçleri, hekimlerin ve hastanelerin sorumluluklarını ve sıkça sorulan soruları ele alacağız.
Tıbbi Malpraktis Nedir?
Tıbbi malpraktis, genel anlamda hekimlerin tedavi süreçlerinde gösterdikleri kusurlu davranışlar sonucu hastaların zarar görmesi durumudur. Bu, hatalı uygulamalar, eksik teşhisler, yanlış tedavi yöntemleri veya gereken özenin gösterilmemesi gibi çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Dünya Tabipler Birliği, malpraktisi hekimin güncel uygulamaları yapmaması, beceri eksikliği veya hastaya zarar verecek tedavi vermesi olarak tanımlar.
Malpraktisin Hukuki Dayanakları
Hukuki açıdan malpraktis, temelde iki ana başlık altında incelenir:
- Sözleşmeden Doğan Sorumluluk: Hekim ve hasta arasında kurulan tedavi sözleşmesi (genellikle vekalet sözleşmesi olarak kabul edilir) veya özel hastanelerde yapılan karma sözleşmeler çerçevesinde ortaya çıkar. Bu sözleşmelerde, hekimin veya hastanenin gerekli özeni göstermemesi, sözleşmeye aykırılık olarak değerlendirilir.
- Haksız Fiilden Doğan Sorumluluk: Hekim ile hasta arasında bir sözleşme olmasa bile (örneğin, acil müdahale durumlarında) hekimin kusurlu davranışı sonucu hastanın zarar görmesi durumunda haksız fiil hükümleri uygulanır.
Hekimin Sorumluluğu
Hekimler, mesleklerini icra ederken göstermeleri gereken özen yükümlülüğü ile bağlıdır. Bu yükümlülük, hekimin kendi uzmanlık alanındaki diğer hekimlerin göstermesi gereken ihtimam seviyesinde olmalıdır. Hekimin bilgi ve becerilerini yeterince kullanmaması, ihmalkar davranması veya eksik teşhis koyması durumunda hukuki sorumluluğu doğabilir.
Vekalet Sözleşmesi ve Hekimin Yükümlülükleri
Çoğu tıbbi müdahale, vekalet sözleşmesi hükümleri çerçevesinde değerlendirilir. Vekalet sözleşmesinde hekim, hastanın iyiliği için gerekli özeni göstermekle yükümlüdür. Bu, tedavi sürecinde güncel tıbbi uygulamalara uygun davranmayı, hastanın durumunu doğru değerlendirmeyi ve gerekli bilgiyi hastaya sunmayı içerir.
Estetik Cerrahi ve Eser Sözleşmesi
Estetik cerrahi müdahalelerde ise, Yargıtay genellikle eser sözleşmesi hükümlerini uygulamaktadır. Eser sözleşmesinde sonuç odaklı bir ilişki vardır ve hekim, vaat ettiği sonucu elde etmek için gerekli özeni göstermekle yükümlüdür. Ancak bu durum, tartışmalı olmakla birlikte, hekimin kusursuz sorumluluğu anlamına gelmez. Hekim, yine de gerekli özeni göstermekle yükümlüdür.
Hastanelerin Sorumluluğu
Hastaneler, özellikle özel hastaneler, hasta ile yaptıkları sözleşmelerde birçok hizmeti üstlenir. Bu, hastanın konforunu sağlamak, gerekli tıbbi ekipmanı bulundurmak ve hijyen koşullarını sağlamak gibi konuları içerir. Hastaneler, organizasyon sorumlulukları kapsamında, sağlık hizmetlerinin sunulmasında gerekli özeni göstermekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğe aykırı davranışlar, hastanelerin hukuki sorumluluğunu doğurabilir.
Özel Hastanelerdeki Sözleşmeler
Özel hastaneler, hastalarıyla yaptıkları sözleşmelerde, sadece tıbbi müdahale değil, aynı zamanda otelcilik, yemek gibi hizmetleri de sunarlar. Bu karma sözleşmelerde, her bir hizmetin gerekliliklerinin yerine getirilmesi gerekir. Özellikle ameliyat sonrası bakımlar, enfeksiyon kontrolü gibi konularda hastanenin organizasyon sorumluluğu ön plana çıkar.
Hukuki Süreçler ve Haklar
Malpraktis durumunda hukuki süreçler, öncelikle sözleşmeden veya haksız fiilden doğan sorumlulukların belirlenmesiyle başlar. Hastalar, uğradıkları maddi ve manevi zararların tazminini talep edebilirler.
Tüketici Hukuku ve Malpraktis Davaları
Günümüzde hasta, tüketici konumunda kabul edilmektedir. Bu nedenle malpraktis davaları, genellikle tüketici mahkemelerinde görülmektedir. Tüketici hukukunda, ayıp ve sözleşmeye aykırılık durumlarında ispat yükü, bir dereceye kadar hizmet sağlayıcıya (hekim veya hastane) aittir. Ayıplı bir hizmet sunulması durumunda, hasta sözleşmeden dönme, tazminat talep etme gibi haklara sahiptir.
Yetkili ve Görevli Mahkemeler
Malpraktis davalarında yetkili ve görevli mahkemeler, davanın niteliğine göre değişebilir:
- Özel Muayenehanelerdeki Hekimler: Tüketici Mahkemeleri
- Özel Hastaneler: Tüketici Mahkemeleri
- Kamu Hastaneleri: İdari Yargı
- Üniversite Hastaneleri: İdari Yargı (Rektörlük aleyhine)
Zamanaşımı Süreleri
Malpraktis davalarında zamanaşımı süreleri de önemlidir:
- Sözleşmeden Doğan Sorumluluk: 10 yıl
- Haksız Fiilden Doğan Sorumluluk: Fiilin öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl, her halükarda 10 yıl.
Bilirkişi İncelemesi
Malpraktis davalarında, bilirkişi incelemesi büyük önem taşır. Bilirkişi raporları, tıbbi uygulamaların standartlara uygun olup olmadığını, hekimin veya hastanenin kusurunun olup olmadığını değerlendirir. Bu raporlar, genellikle Adli Tıp Kurumu veya üniversite hastanelerindeki uzman heyetler tarafından hazırlanır.
Arabuluculuk
Tüketici davalarında, dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur. Arabuluculuk süreci, tarafların anlaşmasına ve uzlaşmasına olanak tanır.
Sıkça Sorulan Sorular
- Malpraktis davası açmak için ne yapmalıyım?
- Öncelikle alanında uzman bir avukata başvurarak hukuki sürecinizi başlatmalısınız. Antalya AS Hukuk & Danışmanlık Bürosu olarak bu konuda size yardımcı olmaktan memnuniyet duyarız.
- Malpraktis davalarında bilirkişi raporu önemli midir?
- Evet, bilirkişi raporu davaların en önemli delillerinden biridir. Rapor, tıbbi uygulamaların standartlara uygunluğunu değerlendirir ve mahkemenin karar vermesinde büyük rol oynar.
- Hangi mahkemede dava açmalıyım?
- Özel hastane veya muayenehane durumlarında tüketici mahkemeleri; kamu hastaneleri ve üniversite hastaneleri söz konusu olduğunda idari yargıda dava açılır.
- Komplikasyon durumlarında hekim sorumlu mudur?
- Komplikasyonlar, tıbbi müdahalenin beklenen ancak önlenemeyen sonuçlarıdır. Eğer hekim gerekli özeni gösterdiyse ve kusuru yoksa, komplikasyonlardan sorumlu tutulmaz.
- Sigorta şirketlerine dava açabilir miyim?
- Evet, malpraktis durumlarında sigorta şirketlerine dava açabilirsiniz, ancak bu süreçte öncelikle hastaneye veya hekime dava açmanız gerekebilir. Arabuluculuk süreçleri zorunludur.
- Estetik cerrahi müdahalelerde sorumluluk farklı mıdır?
- Yargıtay, estetik cerrahi müdahalelerde eser sözleşmesi hükümlerini uygulamaktadır. Bu durum, hekimin sonucu taahhüt ettiği anlamına gelir, ancak bu durum yine de hekimin gerekli özeni göstermesi gerektiği gerçeğini değiştirmez.
Sonuç
Antalya AS Hukuk & Danışmanlık Bürosu olarak, malpraktis ve hekimlerin hukuki sorumluluğu konularında müvekkillerimizi en doğru şekilde bilgilendirmeyi ve hukuki süreçlerde en iyi şekilde temsil etmeyi amaçlıyoruz. Sağlık hukukunun karmaşık yapısı içerisinde, hukuki haklarınızı korumak ve adil bir sonuç elde etmek için uzman avukat kadromuzla yanınızdayız.
Anahtar Kelimeler
malpraktis, hekim sorumluluğu, tıbbi hata, sağlık hukuku, vekalet sözleşmesi, eser sözleşmesi, tüketici mahkemesi, idari yargı, tazminat, bilirkişi, arabuluculuk, hasta hakları, Antalya avukat, Ayşenur Kocabaş, Sena Demircan
Antalya AS Hukuk & Danışmanlık Bürosu
Avukat Ayşenur Kocabaş & Avukat Sena Demircan