Tıbbi Müdahaleden Kaynaklanan Cezai Sorumluluk
Antalya AS Hukuk & Danışmanlık Bürosu olarak, Avukat Ayşenur Kocabaş ve Avukat Sena Demircan önderliğinde, müvekkillerimizi tıbbi müdahaleden kaynaklanan cezai sorumluluk konusunda bilgilendirmeyi amaçlıyoruz. Bu makalede, malpraktis, taksirle yaralama ve öldürme suçları, hekimin mesleki özen yükümlülüğü gibi önemli konuları ele alacağız. Amacımız, hukuki süreçler hakkında müvekkillerimizin anlayabileceği bir dilde bilgi sunmaktır.
Tıbbi Müdahalede Cezai Sorumluluğun Temel Unsurları
Tıbbi müdahaleden kaynaklanan cezai sorumluluk genellikle taksirle öldürme veya taksirle yaralama suçları çerçevesinde değerlendirilir. Bu suçların oluşması için bazı temel unsurların bir arada bulunması gerekir:
- Tıbbi Standartlara Aykırılık: Hekimin, tıp biliminin kabul ettiği standart uygulamalara ve mesleki özen yükümlülüğüne aykırı davranması.
- Zarar: Hastanın vücut bütünlüğünde bir zararın (yaralanma, sakatlık, ölüm vb.) meydana gelmesi.
- Nedensellik Bağı: Hekimin aykırı davranışı ile hastanın uğradığı zarar arasında bir neden sonuç ilişkisinin bulunması.
Malpraktis Nedir?
Malpraktis, bir hekimin tıbbi uygulamaları gerçekleştirirken, Tıp biliminin gerektirdiği mesleki standartlara aykırı davranması sonucu hastanın zarar görmesidir. Malpraktis, dikkatsizlik veya tedbirsizlik sonucu ortaya çıkabilir.
Defansif Tıp Uygulamaları
Malpraktis davaları nedeniyle bazı hekimler defansif tıp uygulamalarına yönelebilirler. Bu, iki şekilde görülebilir:
- Negatif Defansif Tıp: Hekimin, gerekliliği olsa bile müdahaleden kaçınması.
- Pozitif Defansif Tıp: Gereksiz yere tetkikler yapılması, hastanın fazladan gözetim altında tutulması.
Taksir Kavramı ve Çeşitleri
Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranış sonucu bir zararın meydana gelmesidir. Taksir, bilinçli ve basit taksir olarak ikiye ayrılır:
- Basit Taksir: Neticenin öngörülebilir olduğu halde dikkatsizlik ve özensizlik sonucu meydana gelmesi.
- Bilinçli Taksir: Neticenin öngörüldüğü halde, yetenek ve tecrübeye güvenerek hareket etme sonucu meydana gelmesi.
Hekimin Mesleki Özen Yükümlülüğü
Hekimin mesleki özen yükümlülüğü, uzmanlık derecesine göre değil, genel olarak mesleki bilgi ve tecrübesine göre belirlenir. Uzman hekimler, kendi uzmanlık alanlarında daha yüksek bir özen göstermekle yükümlüdürler. Uzmanlık gerektiren tıbbi müdahalelerin, bu alanda uzman olmayan hekimler tarafından yapılması, bir kusur olarak kabul edilir.
Asistan Hekimlerin Sorumluluğu
Asistan hekimler de pratik olarak hekim sayılırlar, ancak uzmanlık gerektiren müdahaleleri tek başlarına yapamazlar. Bu tür müdahaleleri, uzman hekimin denetimi ve gözetimi altında gerçekleştirmek zorundadırlar. Aksi halde hem asistan hekim hem de denetim görevini yerine getirmeyen uzman hekimin sorumluluğu söz konusu olur.
Tıbbi Kutu ve Bilirkişi Raporları
Tıbbi kusurun belirlenmesinde bilirkişi raporlarından faydalanılır. Ancak, bilirkişi raporları tek başına yeterli değildir. Hakim, bilirkişi raporlarının yanı sıra olayın tüm koşullarını ve hukuki değerlendirmeyi de dikkate alarak karar verir.
Ekip Halinde Tıbbi Müdahale
Ekip halinde yapılan tıbbi müdahalelerde, genellikle ekip üyeleri birbirlerinin hatalarından sorumlu tutulmazlar. Ancak, hiyerarşik bir ilişki varsa (örneğin, uzman hekimin ameliyatı denetlemesi), denetim yükümlülüğünü yerine getirmeyen hekimin de sorumluluğu olabilir.
Nedensellik Bağı
Tıbbi müdahaleden kaynaklanan cezai sorumlulukta, hekimin kusurlu davranışı ile hastanın zarar görmesi arasında nedensellik bağı bulunmalıdır. Bu bağın tespiti, ceza hukukunda titizlikle yapılır ve şüpheye yer bırakmayacak şekilde ortaya konulmalıdır.
Görevi Kötüye Kullanma Suçu
Eğer hekimin Tıp kurallarına aykırı davranışı, taksirle öldürme veya yaralama suçunu oluşturmuyorsa, görevi kötüye kullanma suçu gündeme gelebilir. Bu suç, kamu görevlisi olan hekimlerin görevinin gereklerine aykırı davranması halinde söz konusu olur. Özel hastanelerde çalışan hekimler bu suçtan sorumlu tutulamazlar.
Komplikasyon ve Sorumluluk
Komplikasyon, tıbbi müdahale sırasında öngörülemeyen ve istenmeyen durumların ortaya çıkmasıdır. Komplikasyonlar, hekimin kusuru olmaksızın meydana gelebilir. Ancak hekimin, meydana gelme olasılığı olan komplikasyonları önceden tahmin etmesi ve bu komplikasyonların zararını en aza indirmek için gerekli önlemleri alması gerekir. Komplikasyon yönetiminde hekimin mesleki özen yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda, hekim sorumlu tutulabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
Anahtar Kelimeler
- Tıbbi Müdahale
- Cezai Sorumluluk
- Malpraktis
- Taksirle Öldürme
- Taksirle Yaralama
- Hekimin Mesleki Özen Yükümlülüğü
- Bilirkişi Raporları
- Nedensellik Bağı
- Görevi Kötüye Kullanma
- Komplikasyon
- Defansif Tıp
- Asistan Hekim