“`html

Tutuklama ve Adli Kontrol Tedbirleri: Antalya AS Hukuk & Danışmanlık Bürosu Rehberi

Değerli müvekkillerimiz, Antalya AS Hukuk & Danışmanlık Bürosu olarak, hukuki süreçlerde karşılaştığınız zorlukların farkındayız. Bu nedenle, özellikle ceza hukuku alanında sıkça karşılaşılan tutuklama ve adli kontrol tedbirleri hakkında sizleri bilgilendirmek istiyoruz. Bu makalede, Avukat Ayşenur Kocabaş ve Avukat Sena Demircan’ın uzmanlığıyla hazırlanan kapsamlı bir rehber bulacaksınız.

Tutuklama Nedir ve Ne Anlama Gelir?

Tutuklama, bir koruma tedbiridir. Ceza muhakemesi sürecinde delillerin korunması, sanığın kaçmasının önlenmesi ve yargılama sonunda verilecek cezanın infazının sağlanması amacıyla başvurulan geçici bir tedbirdir. Bu tedbir, şüpheli veya sanığın özgürlüğünün kısıtlanması anlamına gelir ve geçici bir araç olarak kullanılır.

Tutuklama ve Güvenlik Tedbirleri Arasındaki Fark

Tutuklama bir koruma tedbiri iken, güvenlik tedbirleri ise Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen ve toplumun tehlikeli suçlardan korunması amacıyla getirilen hukuki yaptırımlardır. Koruma tedbirleri geçici ve araç niteliğindeyken, güvenlik tedbirleri bir hükümle beraber verilir ve hükmün kesinleşmesiyle uygulanabilir hale gelir.

CMK Kapsamında Koruma Tedbirleri

Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) kapsamında düzenlenen koruma tedbirleri şunlardır:

• Yakalama ve Gözaltı
• Tutuklama ve Adli Kontrol
• Arama ve El Koyma
• Telekomünikasyon Yoluyla İletişimin Denetlenmesi
• Gizli Soruşturmacı ve Teknik Araçlarla İzleme

Tutuklama Şartları Nelerdir?

Tutuklama kararı verilebilmesi için iki temel şartın bir arada bulunması gerekir:

1. Kuvvetli Suç Şüphesi: Suçun işlendiği konusunda kuvvetli şüphenin varlığını gösteren somut delillerin bulunması.
2. Tutuklama Nedenlerinden Birinin Varlığı: Kanunda belirtilen tutuklama nedenlerinden birinin (kaçma şüphesi, delilleri karartma şüphesi, tanık üzerinde baskı kurma şüphesi vb.) bulunması.

Şüphe Dereceleri

Ceza yargılamasında şüphe dereceleri, olayın ciddiyetine ve delil durumuna göre farklılık gösterir. Bunlar:

• Makul Sebep: Suçun işlendiği veya işleneceği yönünde uzman bir gözlemcinin edindiği izlenim.
• Makul Şüphe: Hayatın olağan akışına göre somut olaylar karşısında duyulan genel şüphe.
• Basit Şüphe: Suçun işlendiği izlenimini veren hal.
• Yeterli Şüphe: Eldeki delillere göre yargılamada mahkumiyet ihtimalinin yüksek olması.
• Kuvvetli Şüphe: Objektif bir gözlemciyi suçun işlendiğine ikna etmeye yeterli delil ve bilgilerin bulunması.

Tutuklama Nedenleri

Kanunda belirtilen tutuklama nedenleri şunlardır:

• Şüpheli veya sanığın kaçması, saklanması veya kaçma şüphesini uyandıran somut olgular.
• Şüpheli veya sanığın delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme şüphesi.
• Şüpheli veya sanığın tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapma girişimi.

Kanuni Karine Olarak Tutuklama Nedenleri

Bazı suçların işlenmesi halinde, kanunen tutuklama nedenleri var sayılabilir. Bu suçlar şunlardır:

• Soykırım ve insanlığa karşı işlenen suçlar
• Kasten öldürme ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış kasten yaralama
• İşkence, cinsel saldırı ve çocuğun cinsel istismarı
• Uyuşturucu madde imal ve ticareti
• Suç işlemek amacıyla örgüt kurma
• Devlet güvenliğine karşı suçlar ve anayasal düzene karşı suçlar

Tutuklama Yasağı

Aşağıdaki durumlarda tutuklama kararı verilemez:

• Sadece adli para cezasını gerektiren suçlarda.
• Vücut dokunulmazlığına karşı kasten işlenenler hariç, üst sınırı 2 yıldan fazla olmayan hapis cezası gerektiren suçlarda.
• Çocuk Koruma Kanunu’na göre, 15 yaşını doldurmamış suça sürüklenen çocuklarda, isnat edilen suçun üst sınırı 5 yıldan fazla değilse.

Tutuklama Kararını Kim Verir?

Tutuklama kararı, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısının talebi üzerine Sulh Ceza Hakimi tarafından verilir. Kovuşturma evresinde ise, Cumhuriyet savcısının talebi veya mahkeme re’sen (kendiliğinden) tutuklama kararı verebilir.

Tutuklama Kararının İçeriği

Tutuklama kararı mutlaka gerekçeli olmalıdır. Kararda:

• Kuvvetli suç şüphesini gösteren somut olgular
• Tutuklama nedenlerinin varlığı
• Adli kontrol uygulamasının neden yetersiz kaldığı belirtilmelidir.

Tutuklama Kararına İtiraz

Tutuklama kararlarına karşı itiraz yolu açıktır. İtiraz, kararı veren mahkemenin bir üst mahkemesine yapılır. İtiraz süresi 7 gündür.

Tutukluluk Süreleri

Tutukluluk süreleri kanunla belirlenmiştir:

• Asliye Ceza Mahkemesi’nin görevine giren işlerde en çok 1 yıl, zorunlu hallerde 6 ay daha uzatılabilir.
• Ağır Ceza Mahkemesi’nin görevine giren işlerde en çok 2 yıl, zorunlu hallerde 3 yıl daha uzatılabilir (toplam 5 yıl).
• Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlarda uzatma süresi 5 yıl olarak uygulanabilir (toplam 7 yıl).

Soruşturma Evresinde Tutukluluk Süreleri

• Ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerde 6 ay.
• Ağır ceza mahkemesinin görevine giren işlerde 1 yıl.
• Terörle mücadele kanunu veya toplu işlenen suçlarda 1 yıl 6 ay, gerekçesi gösterilmek üzere 6 ay daha uzatılabilir.

Adli Kontrol Nedir?

Adli kontrol, tutuklamanın bir alternatifi olarak uygulanan koruma tedbiridir. Şüpheli veya sanığın özgürlüğünün kısıtlanması yerine, belirli yükümlülükler altına alınmasıdır. Tutuklama sebeplerinin varlığı halinde, tutuklama yerine adli kontrol tedbirlerine başvurulabilir.

Adli Kontrol Kararı

Adli kontrol kararları, CMK 109. maddesinde belirtilen bir veya birden fazla yükümlülüğü içerebilir. Örnekler:

• Yurt dışına çıkış yasağı
• Belirli yerlere düzenli olarak başvurma
• Hakimin belirlediği kişilerin çağrılarına uyma
• Mesleki uğraş veya eğitim konularında kontrol tedbirlerine uyma
• Taşıtları kullanmama
• Uyuşturucu, alkol veya uçucu madde bağımlılığı için tedavi görme
• Güvence miktarı yatırma
• Silah bulundurmama veya teslim etme
• Suç mağduruna güvence verme
• Konutu terk etmeme
• Belirli yerleşim bölgelerini terk etmeme veya belirli yerlere gitmeme

Adli Kontrol ve Tutuklama Arasındaki İlişki

Adli kontrol, tutuklamanın daha hafif bir alternatifidir. Eğer tutuklama ile ulaşılmak istenen amaç, adli kontrol ile de sağlanabiliyorsa, bu durumda adli kontrol tedbirlerine öncelik verilmelidir.

Adli Kontrol Süreleri ve Cezadan Mahsup

Adli kontrol süreleri, hükmedilecek ceza süresinden mahsup edilmez. Ancak, sadece hastanede yatılarak geçirilen tedavi süresi, ceza süresinden mahsup edilebilir.

Adli Kontrol Kararına İtiraz

Adli kontrol kararlarına karşı itiraz yolu açıktır. Karar, Cumhuriyet Savcısının istemi üzerine sulh ceza hakimi tarafından verilir. Karara karşı 5 gün içinde itiraz edilebilir.

Adli Kontrolün İhlali

Adli kontrol hükümlerine kasten (bilerek ve isteyerek) uymamak, tutuklama nedenidir. Bu durumda, mahkeme tutuklama kararı verebilir.

Güvence (Kefalet) Miktarı

Güvence (kefalet) miktarı, sanığın yargılanması, hüküm giymesi halinde para cezaları, kamusal giderler, katılan masrafları ve suçtan doğan zararların karşılanması için yatırılır. Genellikle nakdi olarak istenir.

Sıkça Sorulan Sorular ve Cevaplar

Tutuklama kararı verildiğinde ne yapmalıyım?

Eğer hakkınızda tutuklama kararı verilmişse, öncelikle bir avukata başvurmanız önemlidir. Avukatınız, tutuklama nedenlerini ve delil durumunu değerlendirerek, itiraz ve tahliye süreçlerini yönetmenize yardımcı olacaktır.

Adli kontrol tedbirleri nelerdir ve hangileri uygulanabilir?

Adli kontrol tedbirleri, kişinin durumuna ve suçun niteliğine göre değişiklik gösterebilir. En sık uygulanan tedbirler arasında yurt dışına çıkış yasağı, belirli aralıklarla karakola imza verme, ikametgahı terk etmeme gibi tedbirler yer alır.

Tutukluluk süresi ne kadar sürer?

Tutukluluk süresi, mahkemenin görev alanına ve suçun niteliğine göre değişiklik gösterir. Asliye Ceza Mahkemesi’nde 1 yıl, Ağır Ceza Mahkemesi’nde 2 yıl, terör suçlarında ise bu süre daha da uzayabilir.

Adli kontrol hükümlerine uymazsam ne olur?

Adli kontrol hükümlerine uymamak, tutuklama nedenidir. Bu durumda mahkeme, hakkınızda tutuklama kararı verebilir.

Tutuklulukta geçen süreler cezadan sayılır mı?

Tutuklulukta geçen süreler, mahkûmiyet hükmü verilmesi halinde, ceza süresinden mahsup edilir. Ancak, adli kontrolde geçen süreler cezadan mahsup edilmez.

Hangi durumlarda tutuklama kararı verilemez?

Sadece adli para cezasını gerektiren suçlarda, üst sınırı 2 yıldan az hapis cezası olan suçlarda ve bazı özel durumlarda tutuklama kararı verilemez.

Tutuklama kararına karşı nasıl itiraz edebilirim?

Tutuklama kararına karşı, kararın tebliğ edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde, kararı veren mahkemenin bir üst mahkemesine itiraz edebilirsiniz.

Sonuç

Antalya AS Hukuk & Danışmanlık Bürosu olarak, tutuklama ve adli kontrol tedbirleri konusunda sizlere en iyi hukuki desteği sağlamak için buradayız. Avukat Ayşenur Kocabaş ve Avukat Sena Demircan’ın deneyimi ve uzmanlığı ile hukuki süreçlerde yanınızdayız. Unutmayın, her hukuki durum kendine özeldir ve doğru stratejilerle çözüme kavuşturulabilir. Daha fazla bilgi almak ve hukuki danışmanlık hizmetlerimizden yararlanmak için lütfen bizimle iletişime geçin.

Antalya AS Hukuk & Danışmanlık Bürosu

Avukat Ayşenur Kocabaş & Avukat Sena Demircan

Anahtar Kelimeler

• Tutuklama
• Adli Kontrol
• CMK (Ceza Muhakemesi Kanunu)
• Koruma Tedbirleri
• Güvenlik Tedbirleri
• Kuvvetli Suç Şüphesi
• Şüphe Dereceleri
• Tutuklama Nedenleri
• Tutuklama Yasağı
• Sulh Ceza Hakimi
• İtiraz
• Tutukluluk Süreleri
• Adli Kontrol Tedbirleri
• Güvence
• Kefalet

“`