“`html
Ücretsiz İzin Uygulaması: İş Hukukunda Yeri ve Müvekkil Hakları
Değerli müvekkillerimiz, Antalya AS Hukuk & Danışmanlık Bürosu olarak, Avukat Ayşenur Kocabaş ve Avukat Sena Demircan tarafından hazırlanan bu makalede, son dönemlerde sıklıkla karşılaşılan ücretsiz izin uygulaması hakkında sizleri bilgilendirmek istiyoruz. İş hukukunda önemli bir yer tutan bu konuyu, müvekkillerimizin anlayabileceği bir dilde ele alacağız. Amacımız, haklarınızı korumanıza yardımcı olmaktır.
Ücretsiz İzin Nedir?
Ücretsiz izin, iş sözleşmesinin askıya alınması anlamına gelen özel bir düzenlemedir. Genellikle ekonomik kriz dönemlerinde, işverenler tarafından maliyetleri düşürmek amacıyla kullanılır. İşçiler de bazen özel işlerini halletmek için ücretsiz izin talep edebilirler.
İş Kanunu’nda Ücretsiz İzin Düzenlemesi
İş Kanunu’nda doğrudan ücretsiz izin uygulamasına dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, işçilere analık izni veya yol izni gibi bazı hallerde ücretsiz izin hakları tanınmıştır. Bunun dışında, ücretsiz izin uygulaması tamamen tarafların karşılıklı anlaşması ile mümkündür. Yargıtay kararları da bu yöndedir. Anlaşma sağlandığında, ücretsiz izin süresince iş sözleşmesi askıya alınır.
İşverenlerin Tek Taraflı Ücretsiz İzin Hakkı
Normal şartlar altında, işverenlerin tek taraflı olarak işçiyi ücretsiz izne çıkarma gibi bir hakları yasal olarak bulunmamaktadır. İş Kanunu madde 22/2’ye göre, işveren ücretsiz izne çıkarmak istediği işçiye bu durumu yazılı olarak bildirir. İşçi de, bildirimi aldığı tarihten itibaren 6 iş günü içinde yazılı olarak kabul ederse, sözleşme askıya alınır. İşçinin rızası olmadan tek taraflı ücretsiz izin uygulaması, iş güvencesi hükümlerine tabi olup olmadığına göre geçersiz veya haksız fesih sayılabilir.
Pandemi Döneminde Ücretsiz İzin Uygulaması
Pandemi döneminde, 7244 sayılı kanun ile 4857 sayılı İş Kanunu’na geçici 10. madde eklenerek, işverenlere belirli koşullar altında tek taraflı ücretsiz izin verme hakkı tanınmıştır. Bu maddeye göre, işverenler 3 aylık süreyi geçmemek üzere işçilerini tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilirler. Bu durum, işçiye sözleşmeyi haklı nedenle feshetme hakkı vermez.
Ücretsiz İzin Uygulamasında İşçilerin Hakları
Bazı işverenler, işçileri kendi istekleriyle işten ayrılmaya zorlamak amacıyla ücretsiz izne çıkarabilirler. Böyle bir durumda işçinin haklı nedenle fesih hakkı doğabilir. İşveren, iş yerinde çalışan diğer kişiler aynı işi yaparken sadece bir işçiyi ücretsiz izne ayırıyorsa, eşit davranma ilkesine aykırılık söz konusu olur. Bu durumda işçi, işverene ihtar çekerek sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı talep edebilir.
Önemli Hususlar
Pandemi dönemi düzenlemesi, işverenlere belirli bir esneklik sağlamış olsa da, bu uygulama ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı olmamalıdır. İşçinin rızası olmadan ücretsiz izne çıkarılması mümkün hale gelmiş olsa da, işverenlerin bu yetkiyi kötüye kullanmaması gerekmektedir. Unutmayın, işçilerin haklarını korumak ve adil bir çalışma ortamı sağlamak en önemli önceliğimizdir.
Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
Anahtar Kelimeler
- Ücretsiz izin
- İş hukuku
- İş sözleşmesi
- İşveren hakları
- İşçi hakları
- Pandemi
- İş Kanunu
- Haklı fesih
- Kıdem tazminatı
- Eşit davranma ilkesi
“`